محمدعلی مهری
این روزها بازار اکثر کالاها خصوصاً بازار مسکن در تبوتاب و بیثباتی محض است و مصرفکنندگان هر روز با مشکلات فزاینده و قیمتهای امروز گرانتر از دیروز مواجه هستند. بازار مِلک و مسکن نیز با خیز تقریباً چند صددرصدی نسبت به سال قبل، امید متقاضیان مؤثر، سازندگان و حتی فروشندگان را به یأس تبدیل کرده و شرایط به سمت و سویی رفته است که هیچکس در کمال آرامش و به دور از دغدغه و استرس در این بازار متشنج نمیتواند معامله کند. همزمان با این جَو روانی اکثر مشتریانی که املاک فروشی خود را به قیمت دلخواه بر روی سایتهای مرتبط برای فروش قرار داده اند بهمحض پیدا شدن مشتری بهنوعی دچار دوگانگی یا تشکیک آرا شده و تغییری افزایشی در قیمتهای خود اعمال می کنند با این تصور که در صورت فروش ملک خود بهنوعی متضرر شده یا دچار مالباختگی خواهند شد. در این میان دولت نیز هر از گاهی با ارائه راهکار یا بستههایی پیشنهادی سعی در کاستن این مشکلات و به نوعی کمک به خانهدار شدن اقشار ضعیف و متقاضیان مؤثر مسکن ارائه میدهد هرچند که در این ایام که گرانی ها بصورت
زنجیره ای همه کالا و خدمات را تحت شعاع قرار داده است بستههای پیشنهادی یا حمایتی تأثیر چندانی نمی توانند داشته باشند و بهمثابه یک مُسکن بسیار ضعیف برای بیمار رنجور و در حال احتضار تلقی میشوند. تصویب افزایش وام در ادامه تلاشهای دولت برای کاستن مشکلات متقاضیان مصرفی است اما بسته پیشنهادی فوق اگرچه از لحاظ خرید و ساخت با افزایش مبلغ روبرو شده اما این افزایش متناسب با افزایش قیمتها و تورم کنونی مسکن نبوده بهنوعی چارهساز نخواهد بود. هرچند که ممکن است این وام تحرک خیلی کوچکی در راستای کمک به خرید متقاضیان ارائه دهد اما در مقایسه با این حجم از متقاضیان مصرفی و قیمت های فوق العاده گران، قطرهای در برابر دریا بوده و یقیناً نمیتواند تحرک محسوسی در راستای توانمندسازی متقاضیان
مؤثر ایجاد کند.
افزایش وام برای متقاضیان خرید و ساخت مسکن کارساز نخواهد بود چرا که با افزایش وام، بازپرداخت اقساط ماهانه نیز سنگین خواهد شد و با توجه به اینکه اکثر متقاضیان وامهای مسکن از قشر کارمندان و حقوقبگیران درآمدهای زیر 3 میلیون تومان هستند بازپرداخت سنگین تناسبی با افزایش حقوق و تورم نداشته و مشکلی دیگر بر مشکلات این قشر افزوده خواهد شد.
از این رو، این نسخه پیچیده شده هم درمانگر نخواهد بود. نباید فراموش کنیم اخذ وام چندمیلیونی ضمن آنکه در شرایط اولیه نیاز به سفارش های ویژه، داشتن حساب بانکی خوب
و ... دارد، در شرایط بعدی به ضامن دولتی به تعداد یک تا دو نفر ؛ آنهم بسته به نظر رییس شعبه ، همه این موارد از موانع دست و پاگیر دریافت وام هستند.
اما نرخ بهره تسهیلات نیز بحث قابلتوجهی است که گاهی آنقدر وامگیرنده درگیر جور کردن شرایط گرفتن وام است که از میزان سودی که باید بابت وام چندمیلیونی به بانک برگرداند غافل میماند.
آنچه در این برهه زمانی میتواند منجر به تشویق سازندگان برای ساخت واحدهای جدید باشد ثبات در قیمتهای همه کالاهای اساسی و مصالح ساختمانی است.
مادامیکه ثبات در قیمت کل کالاها و حتی خدمات ایجاد نشود هیچیک از این راهکارها مؤثر واقع نخواهد شد.
در این میان شایعه یا خبر واقعی افزایش قیمت بنزین و برخی از کالاهای دیگر نیز در روزهای آتی مجدداً بر دیگر کالاها و متعاقب آن افزایش قیمت ملک تأثیرات خود را خواهد گذاشت.
افزایش ساختوساز یکی از راهکارهای اثربخش برای کمک به متقاضیان مسکن در جهت خانهدار شدن است که در اینبین ساخت مسکن اجتماعی در بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری میتواند راهکار مطلوبتری در این مرحله باشد.
البته باید این املاک پس از تکمیل شدن باقیمتهای ارزان با پرداخت وامهای کمبهره و بدون شرایط دست و پاگیر از سوی بانکهای عامل در اختیار متقاضیان مؤثر قرار گیرند.