یادداشتی از «ثریا فخری» /فرهنگ بخشش و مدارا باید نهادینه شود

بخشش و مدارا نقش مهمی در ارتقای فرهنگ شهروندی دارد شاید بتوان گفت آنچه باعث تمایز شهرنشینی و شهروندی می‌شود همین فرهنگ است .
بسیاری از این بداخلاقی هایی که ناخواسته در شهر می‌بینیم حاصل نبود و گذشت و تحمل رفتارهای یکدیگر است .
شاید بتوان گفت عمده تصادفات رانندگی ، ترافیک طولانی ، نزاع ، درگیری ها ، پرخاش ، عصبانیت ها ، افسردگی ها و خستگی ها با قدری بردباری و مهربانی هیچ گاه به وقوع نمی پیوندد .
وقتی حوصله ایستادن پشت چراغ قرمز را نداریم ،حاضر نیستیم از حق تقدم مان در عبور از خیابان بگذریم ، برای گرفتن راه از خودروی مقابل مدام بهم می زنیم ، مستقیم چراغ خودرو را هم در چشم راننده مقابل می‌اندازیم ، برای اینکه مجبور نشویم ، پیش پای سالمند یا خانمی که فرزندی در آغوش دارد از صندلی اتوبوس یا صندلی مترو برخیزیم خودمان را مشغول خواندن روزنامه یا گوشی موبایل می‌کنیم و به قول معروف خودمان را با آن راه می زنیم.
وقتی در صف خرید های روزانه می ایستیم حاضر نیستیم به هیچ قیمتی از حقمان بگذریم. موقع هایی که گذشتن از خطاها و اشتباهات دیگران برای ما کار سخت و دشواری است و با بخشش و مدارا میانه نداریم ، آن موقع است که بد اخلاقی و بدخلقی جزئی از منش ها و رویه های زندگیمان می شود و تبدیل می‌شویم به یک آدم عصبانی ، بد اخلاق ، کم تحمل و بدون گذشت .
اتفاق های کوچک می تواند او را به یک کوه آتش نشان تبدیل کند ، آن وقت میان ما و اطرافیانمان فاصله می‌افتد و دیگر از زندگی لذت نمی‌بریم و خودمان دچار آفت می شویم که به دست خودمان درستش کردیم ، یعنی با ما همان رفتاری می‌شود که با دیگران داشتیم ، نمی‌توانیم توقع مهربانی و بخشش از دیگران داشته باشیم .
فضای خانه ما ، کوچه ما ، محله ما و شهر ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه جدی به فرهنگ گذشت و بخشش تحمل و مداراست.
این فرهنگ می‌تواند تعالی بخش زندگی شهروندان باشد و برای همه فرصت استفاده از مواهب زندگی را فراهم کند .
با ترویج فرهنگ می توانیم تمام این خلع ها را پر کنیم ، البته باید به هیچ توقعی این تغییرات را از خودمان شروع کنیم .
فاصله تحمل و گذشتن از حقمان برای عبور راننده ای شتابان و بی حوصله اگرچه به ظاهر چند ثانیه است ، اما در باطن سلامت یک جامعه را به ارمغان می آورد.
ایستادن پیش پای سالمندان خسته و گذشتن از حق نشستن روی صندلی به ظاهر تا رسیدن به مقصد دقایقی طول می کشد ، اما در باطن شادی و وصف ناشدنی دارد که می‌تواند برکت زندگیمان شود .
گذشت ،بخشش ، مدارا و مهربانی محبتی است که واقعاً یک جامعه را خرسند و سعادتمند
می کند ، بدون تعارف باید بگوییم که خرده فرهنگ ها تبدیل به یک فرهنگ تمام و کمال و جامع می شود.
این رفتارها ، مانند بسیاری از رفتارهای اجتماعی دیگر از خانواده شروع و سرچشمه می‌گیرد و بعد در جامعه توسعه می‌یابد .
مثل رفتار زن و شوهری با هم ، پدر و مادری با فرزندشان ، کاسبی با مشتری ، راننده با مسافر استاد با شاگرد ، کارفرما با کارگر و هزاران مصداق دیگر که می توان شمرد .
اما از کلام تا عمل راهی است بسیار ، و به قول جمله معروف ( دو صد گفته چون نیم کردار نیست)
در جامعه شهری و در مسیر گذر از زندگی شهرنشینی و شهروندی رفتارهای اجتماعی نقش اساسی و تعیین کننده ای دارد ، که برخورد بخشش و مدارا و گذشت از این دست است .
بروز بسیاری از نزاع ها و اختلاف ها و بدرفتاری ها ، پایین آمدن آستانه صبر و تحمل در زندگی و جمعی و تندخویی نشان دهنده این واقعیت است که همه ما بیش از گذشته نیازمند یادگیری رفتارهای کریمانه و بخشش و گذشت در زندگی اجتماعی مان هستیم .
این رویکرد رفتاری اگرچه در باورهای دینی و مذهبی ما ریشه دارد ، اما آثارش مستقیماً جامعه را تحت تاثیر قرار می دهند .
زندگی کریمانه و با گذشت و مهربانی برای خود فرد و اطرافیانش آرامش و صمیمیت اطمینان قلبی به همراه دارد و جلوه ای از امنیت اجتماعی و اخلاقی را به ارمغان می آورد .
حال که همه ما در زندگی روزمره تلاش می کنیم روحی مهربان و آراسته داشته باشیم ، که همین گذشت و مهربانی و صبر و آراستگی از کانون خانواده گرفته تا محله و شهر با برخورد و رفتارهای کریمانه با صبر و بخشش و مهربانی شهروندان چقدر آراسته و زیبا می شود.
گاهی بخشش و مدارا در قلب انسان تجلی می یابد ، انسان ها می توانند با قلب خود نیز بخشنده باشند.